Ontvoerder VDB tevreden achter Braziliaanse tralies
Aan verdachten geen gebrek, er zit zelfs een hele serie mensen achter de tralies, maar een snel proces, ho maar. Probleem is namelijk dat de hoofdverdachte achter de verkeerde tralies zit. Een merkwaardig, want Belgisch verhaal. Hoewel de eerlijkheid gebiedt te zeggen dat dit keer niet de vaak blunderende justitie bij onze zuiderburen schuld draagt. Zij zit echter met de handicap dat het brein achter de ontvoering van de voormalige premier Paul Vanden Boeynants hoog en droog in een Braziliaanse gevangenis zit. En het zal nog een hele toer zijn om deze man in een Belgische rechtszaal te krijgen.
Patrick Haemers is de naam, 37 jaar oud, bijgenaamd 'De reus van Schaarbeek', en één van de meest gezochte gangsters van België. Hij heeft een onafzienbare reeks hold-ups op zijn palmares. Zelfs tijdens de ontvoering van Vanden Boeynants (in januari en februari van dit jaar) overviel hij een geldauto in de buurt van Brussel, zo is de verdenking. In mei werd Haemers in Brazilië opgepakt, samen met zijn vrouw Denise Tyack en kompaan Axel Zeyen. Vlot bekende hij verantwoordelijk te zijn voor de ontvoering van VDB. De Belgische justitie was als de dood dat hij met een deel van het losgeld de Braziliaanse autoriteiten zou omkopen. Dat is tot op de dag van vandaag niet gebeurd.
Althans, hij is nog niet vrijgelaten. Maar de uitlevering aan België verloopt uiterst moeizaam. Al maanden stellen de Belgen pogingen in het werk om een zogeheten rogatoire commissie naar Brazilië te sturen (bestaande uit mensen van justitie en politie), die Haemers daar in de gevangenis kan ondervragen en die de weg kan vrijmaken voor het transport naar Brussel. Nog steeds zijn er echter justitiële voetangels en klemmen en het is de vraag of die commissie ooit zal kunnen afreizen. En intussen zit het onderzoek vast. Zonder hoofdverdachte is het vrijwel onmogelijk om het proces te laten beginnen.
In België zit de rechterhand van Patrick Haemers, Basri Bajrami (alias Tosca), al sinds het voorjaar in voorarrest. Vlak na de overhandiging van het losgeld en de vrijlating van Vanden Boeynants werd hij opgepakt in de Noordfranse stad Metz. Het gevolg van een pure stommiteit. De vriendin van Bajrami belde uit Nederland naar Metz. De politie, die het gesprek had afgeluisterd, hoefde de vrouw alleen maar te volgen en kon Bajrami zonder slag of stoot arresteren. Ook twee wapenhandelaars, verdacht van het leveren van explosieven en wapens aan Haemers, zitten in de gevangenis. Een advocaat, die in hetzelfde Brusselse appartementsgebouw als Vanden Boeynants woont en die handen spandiensten voor Haemers zou hebben verricht, is vrijgelaten.
Tot grote teleurstelling van het onderzoeksteam, dat vreest dat wat een geruchtmakende rechtszaak zou moeten worden, nu op voorhand al verdampt. En de ontvoerde zelf? Vanden Boeynants is volstrekt in de vergetelheid weggezakt. Vlak na zijn vrijlating in februari gaf hij nog een schitterend optreden weg. In een bomvolle zaal van het internationaal perscentrum in Brussel bespeelde hij meer dan een uur de pers uit binnen- en buitenland. Een monoloog, want vragen mochten er nauwelijks worden gesteld. En vragen waren er. Waarom deed Vanden Boeynants er na zijn vrijlating zo lang over om de politie te waarschuwen? En hoe kon het dat een bejaarde, zieke man, die een maand in een donker kamertje had vastgezeten, er zo opmerkelijk goed uitzag?
Speculaties dat hij zn ontvoering zelf in scène zou hebben gezet om zwart geld wit te wassen of om onder een nieuwe rechtszaak in verband met smeergeld uit te komen, zijn verstomd. Alle sporen gaan immers naar Patrick Haemers. Al is er hier en daar nog wel een verstokte aanhanger van de complottheorie die een ordinair akkoordje tussen VDB en Haemers niet uitsluit. De Franstalige christendemocraat is tegenwoordig vaak op reis. Hetzij met vakantie naar Zuid-Afrika, hetzij voor zaken (zn vleesimperiurn!) naar Hongarije en Malta. Zon beetje de enige publieke functie die VDB nog bekleedt is het voorzitterschap van de stichting Tenstoonstellingspark', die het Heizelstadion in het noorden van Brussel en aanpalende congresgebouwen beheert.
In die hoedanigheid moet de voormalige premier leiding geven aan het moderniseren van het beruchte stadion, waar een kleine vijfjaar geleden 39 voornamelijk Italiaanse voetbalsupporters werden vertrapt. Het opknapwerk moet over anderhalfjaar klaar zijn. Een merkwaardig gegeven: nog steeds verkeert het stadion in een bouwvallige staat, maar desondanks wordt er vrolijk gevoetbald.
En Vanden Boeynants heeft zich ontfermd over het Atomium, het negen bollen tellende restant van de Wereldtentoonstelling van 1958, dat ook gerenoveerd moet worden. Zo is de man nog bezig voor zijn stad, waar hij zo graag burgemeester van had willen worden.
Maar dat is verijdeld door premier Martens en minister Tobback van binnenlandse zaken, die de hoofdstad van België en Europa niet wilden opzadelden met een sterk omstreden figuur. Naar verluidt wil VDB nog één keer vlammen, en wel tegenover de parlementscommissie die zich bezighoudt met 'het terrorisme en het banditisme' in België en die nagaat waarom het onderzoek naar de Bende van Nijvel en extreemrechts zo hopeloos is vastgelopen. Getuigen hebben de commissie verteld dat er jaren geleden plannen voor een staatsgreep waren, en daarbij is de naam Vanden Boeynants gevallen. Dat wil VDB niet onweersproken laten. Maar het is zeer de vraag of de parlementariërs hem dat spektakelstuk gunnen.
Bron: Trouw | 30 December 1989