Belgische wapenfabriek wespennest
Dat de legale wapenhandel zich al te vaak van duistere praktijken bedient, wordt langzaam maar zeker duidelijk uit het onderzoek dat de Belgische justitie instelt naar de moord op Juan Mendez Blaya (34), commercieel directeur van de wapenfabriek FN in Luik. Mendez werd vorige week dinsdag vlakbij zijn huis in de Brusselse voorstad Overijse dood in zijn auto gevonden. Hij was door een oor, een oog, zijn hals en borst geschoten met zes kogels. Geld en waardepapieren zaten onaangeroerd in zijn binnenzak. "Een professioneel uitgevoerde executie, oordeelt de Rijkswacht, die nog geen spoor van de daders heeft.
Comfortabel leven
Voor het oog van de wereld leefde Mendez, zoon van een Spaanse tolk die in 1960 naar België emigreerde uit ongenoegen over het bewind van Franco, een uitermate comfortabel en rustig leven. Hij gedroeg zich als een hidalgo, een Spaanse aristocraat, en werd benijd om het succes dat hij had. Na zijn handelsstudie aan een gerenommeerd Brussels instituut werkte hij bij het vertaalbureau van zijn vader, dat veel en vertrouwelijk werk voor de Europese Gemeenschap verricht. Mendez reisde over de wereld en beschikte over voortreffelijke internationale contacten. Dat was voor een talentenjager in 1981 reden om hem in opdracht van de FN-fabrieken te benaderen voor de opvolging van de directeur Midden- en Zuid-Amerika, de Peruaan Carlos Davilla del Pielago, die het veld moest ruimen, omdat hij Zuidamerikaanse regimes wapens leverde in ruil voor cocaïne.
Geen bewijzen
Vervolgd is Davilla, die ook voor de Amerikaanse geheime dienst CIA werkte, nooit, omdat de Belgische justitie de bewijzen tegen hem niet rond kreeg. Wel werd Davilla’s neef veroordeeld wegens handel in verdovende middelen, waarbij zijn ooms bar El Puma in Brussel en een daarnaast gelegen winkeltje in Peruaanse souvenirs 1 als dekmantel werden gebruikt.
Het onderzoek tegen Davilla werd geleid door Madani Bouhouche van de Bijzondere Opsporingsbrigade (BOB), die niet lang daarna zelf wegens illegale wapenhandel werd vervolgd. Wie schetst de verbazing van de rijkswachters die mevrouw Mendez vorige week kwamen vertellen dat haar man was vermoord en haar aantroffen in gezelschap van Bouhouche, die een zakelijke afspraak met hem had. Bouhouche is tegenwoordig wapenhandelaar. Legaal.
Nader onderzoek wees uit dat Mendez helemaal niet zo’n rustig bestaan leidde. Met Bouhouche bezocht hij de extreemrechtse schietvereniging Practical Pistol Club of Belgium, waarvan de leden zich in antiterreurtechnieken bekwamen "voor het geval dat”.
Leden
De club is opgericht door enkele wapenhandelaars en commando’s. Lid ervan zijn bekende Belgische huurlingen, Rijkswachters, particuliere bewakers en sympathisanten van de extreem-rechtse groepering Front de la Jeunesse, die bekend staat om haar vreemdelingenhaat. Lid zijn ook de wegens illegale wapenhandel veroordeelde ex-gevangenisdirecteur Jean Bultot en een agent van de veiligheidsdienst van de Europese ministerraad, Robert Thomas, van wie bekend is dat hij nauwe banden met de Amerikaanse federale politie FBI onderhoudt.
Met allen was Mendez, die op de scherpschutterslijst van de club de zestiende plaats inneemt, min of meer bevriend. Het vermoeden dat Mendez, via zijn schietclub illegale wapenhandelaars bevoorraadde, ligt voor de hand.
Te meer daar de Nederlandse, Westduitse en Franse politie al in 1982 vermoedden dat bij FN de zwarte produktielijn was opgezet en het bovendien opmerkelijk vonden dat vele FN-wapens die bij criminelen opdoken, pas na de ontdekking als gestolen werden opgegeven.
De procureur van de Koning in Nijvel, die de supervisie over het onderzoek naar de moord op Mendez heeft, gelooft niet dat de daders in de illegale wapenhandel moeten worden gezocht. Een van de rechercheurs die aan de zaak werkt, zegt: "De wijze waarop Mendez is vermoord, doet denken aan huurmoordenaars. Wij vermoeden ook dat er politiek in het spel is. Er zou wel eens een regering op de achtergrond kunnen staan.”
Stowell
In dat verband is de relatie van Mendez met de Amerikaanse wapenhandelaar Douglas Stowell interessant. Stowell, van wie wordt gezegd dat hij iets met de CIA heeft te maken, zucht in een Noord franse gevangenis wegens de illegale import van vuurwapens. Stowell, die officieel in Tegucigalpa in Honduras woont, maar ook een huis in het Zwitserse Gstaad heeft, werd in november aan de Belgisch-Franse grens met zijn peperdure, zwarte Ferrari aangehouden. Hij kwam van Mendez, die hem vier nieuwe FN-pistolen had gegeven met ondeugdelijke papieren. In de wagen werden ook mitrailleurs gevonden en een gigantische hoeveelheid documentatie over zware wapens en gevechtshelikopters. Voor de wapens had Stowell geen vergunning en hij kon ook geen redelijke verklaring voor het bezit ervan geven. Mendez erkende alleen de gift van de vier pistolen.
Pierre Stievenaert, woordvoerder van de FN-fabrieken, bevestigt dat Mendez vorig jaar Stowell bij de fabriek introduceerde als bemiddelaar voor de verkoop van wapens aan Latijns-Amerikaanse regeringen. „En Mendez heeft een fout gemaakt door Stowell de verkeerde papieren bij de pistolen mee te geven,” zegt hij. "Verder onthoudt de fabriek zich van commentaar."
Honduras
Een theorie van de politie is dat Stowell de verbindingsman van FN met contrarevolutionairen in Honduras en/of Nicaragua. Wapenleveranties aan deze groeperingen kunnen niet legaal worden verzonden en daarvoor zouden Stowells betrekkingen met de CIA een oplossing bieden. Amerika steunt immers de contrarevolutionairen in Nicaragua en heeft er belang bij dat die van wapens worden voorzien. Met het oog op wapenleveranties aan Nicaraguaanse opstandelingen werd Mendez al na de arrestatie van Stowell door de Franse politie ondervraagd. Frankrijk heeft het vermoeden dat Stowell wapens uit België via Frankrijk en Zwitserland naar de grensstreek tussen Honduras en Nicaragua transporteerde. Een tweede verhoor van Mendez door de Franse politie werd door de moord verhinderd.
De Belgische politie heeft ontdekt dat veel werknemers van FN verwoede wapenverzamelaars zijn. Van Mendez was bekend dat hij een uitgebreide verzameling schiettuig in huis had, maar van zijn adjunct-directeur Alain Coesens niet.
Bij Coesens werd huiszoeking gedaan; er werden zeventtig vuurwapens en documenten in beslag genomen. Dit versterkt de geruchten dat Mendez met enkele FN-medewerkers een handel in door de fabriek afgekeurde vuurwapens had opgezet.
Ontslag
Dan is er nog de theorie dat Mendez de mond gesnoerd is omdat hij te veel van duistere praktijken wist en zich uit de wapenhandel wilde terugtrekken. Onlangs nam Juan Menlez Blaya ontslag als directeur van FN. Hij wilde weer voor het door zijn vader opgezette en nu door zijn zuster geleide vertaalbureau gaan werken. Het waarom daarvan is slechts een van de vele vragen waarop de Belgische justitie het antwoord zoekt.
Bron: Algemeen Dagblad | 18 Januari 1986