51

(77 replies, posted in Onderzoeksdaden)

Natuurlijk zijn er steeds uitzonderingen te bedenken waardoor je kan zeggen dat een geografisch profiel op niks trekt, en een dergelijke profiel geeft geen enkele zekerheid zolang we de daders niet kennen, maar uitzonderingen zijn wat ze zijn: zeldzame afwijkingen van een patroon. Een geografisch profiel gaat uit van de meest gangbare modus operandi van misdadigers, en op basis daarvan is dit een bruikbare methode en heeft een heat map wel zeker waarde.

Op afwijkingen van een patroon kan je slechts een onderzoek bouwen wanneer er bewijzen, getuigenissen of aanwijzingen zijn dat de bende uit een heel ander gebied kwam dan de heat map aanduidt. Maar die zijn er niet. En of het nu om criminelen of terroristen gaat: ze hebben er allemaal belang bij dat ze na de feiten zo snel mogelijk uit zicht verdwijnen, en ze hebben er ook belang bij niet te worden herkend op de plaats van de feiten. En dan komt er toch snel een heat map in beeld.

Vergelijkingen met Dutroux en de moord op de Van Eycklei gaan volgens mij niet op. Een ontvoering gebeurt, mits goed uitgevoerd, ongemerkt - pas later komt de reactie wanneer de ontvoerden vermist worden - en, als de dader geluk heeft, geldt dat ook voor een afrekening bij iemand in huis.

Een warenhuisoverval wordt daarentegen meteen opgemerkt en zal een reactie van de politie uitlokken. Dan is het voor de daders essentieel dat ze zo snel mogelijk op hun thuisbasis kunnen terugkeren. Dus mogen ze niet van ver komen.

52

(1,147 replies, posted in Onderzoeksdaden)

Ben wrote:

Tueries du Brabant: Le rapport de l’INCC est-il manipulé?

L’ex-gendarme Philippe Vermeersch est accusé de dissimuler le nom d’un informateur qui pourrait mener aux tueurs du Brabant. Ceci dans le contexte des fouilles de Ronquières en 1986 que les enquêteurs disent avoir été manipulées en s’appuyant sur un rapport de l’INCC. Mais n’est-ce pas ce même rapport qui est manipulé?

Lees hier het hele artikel » Nieuws

Bedankt voor het delen. Lezenswaardig artikel dat nog eens opsomt waarom er serieuze vraagtekens gezet mogen worden bij die "wetenschappelijke" conclusie dat die zakken pas kort voor de vondst werden gedumpt. Hoewel ik veel waarde hecht aan wetenschap, weet ik ook hoe feilbaar ze kan zijn, zeker onder omstandigheden als deze waarbij de oorspronkelijke situatie van 1986 onmogelijk kan worden nagebootst. Ik heb daarom altijd twijfels gehad bij dat verhaal.

Het vervelende is nu: ook al houden V en A vast aan de uitleg die we van ze kennen en lopen ze binnenkort weer vrij rond, veel mensen gaan ze nooit meer geloven, zich beroepend op dat "wetenschappelijke" rapport. Ook de onderzoeksrechter kan gemakkelijk blijven denken dat ze liegen en vasthouden aan dit "spoor" dat er misschien helemaal geen is. En zo bijten ze zich vast in een onderzoek van het onderzoek dat mogelijk geen onderzoek waard is en ondertussen loopt de bende - mits nog in leven - wellicht nog vrolijk rond tot aan de verjaring. Martine Michel heeft het immers al sinds 2013 te druk met jagen op speurders.

Ik heb hier al eens eerder ergens geschreven dat ik mij afvraag wie eigenlijk wie manipuleert in dit dossier.

53

(77 replies, posted in Onderzoeksdaden)

Floris wrote:

Belangrijkste conclusies op basis van geografisch profileren met de cirkel techniek

  • De Bende van Nijvel opereerde vanuit Brussel en was daar ook (op zijn minst tijdelijk) woonachtig/had daar de uitvalsbasis.

  • De hitte-kaarten en uitwaaiering van delicten ondersteunen geen enkel scenario waarin de Bende van Nijvel uit Frankrijk afkomstig zou zijn.

  • Zelfs een scenario waar de Bende van Nijvel als geheel uit West-Vlaanderen zou komen, uit Zuid-Wallonië of zelfs uit Gent, Leuven of Namen zijn gezien de bewegingen en uitwaaiering op de kaart behoorlijk onwaarschijnlijk.

  • Gezien de cirkelvormige beweging, grotere afstanden en noordwestelijker gelegen middelpunt is het goed mogelijk dat de Bende van Nijvel van 1985 een geheel andere was dan in 1983 en 1982.

  • Zelfs 1983 en 1982 hebben een heel andere structuur al ligt de delict vrije zone daar waarschijnlijk wel op dezelfde plek.

Indrukwekkende job, Floris! Bedankt!

Knap werk. Het ondersteunt in grote lijnen wat Canadese profilers al eens ontdekten. Nog een paar gedachten die ik erbij krijg:

Ik denk dat het aantal feiten uit 1985 te klein is om te concluderen dat de comfortzone van de bende wezenlijk anders was dan in 1982-1983. Hadden ze maar één enkele overval meer gepleegd, dan had de cirkel van dat jaar op dezelfde plaats als de oude kunnen liggen. Ik denk daarom niet dat je op grond hiervan kan zeggen dat het een andere bende was.

De keuze voor Temse lijkt me voor de hand liggend: er zijn niet veel plaatsen in België waar ze kogelvrije vesten hebben en Wittock adverteerde er zelfs mee. Als de bende zulke vesten wilde, moest ze wel bijna het Brusselse verlaten.

Omdat het om een groep met meerdere daders ging, is de kans aanwezig dat de andere afwijkingen in het patroon terug te voeren zijn op de origine van individuele daders. Hoewel de kaart bijvoorbeeld geen reden geeft om aan Franse gangsters te denken, is het wel mogelijk dat zich iemand met Franse wortels in het gezelschap bevond.

Ook staat het wel vast dat tenminste één bendelid het Bois de la Houssière goed kende. Misschien niet omdat hij er woonde ten tijde van de feiten, maar mogelijk omdat hij in de streek was opgegroeid. Alleen een paar bezoekjes om rustig te gaan wandelen lijken me niet volstaan om er achteraf een uitvalsbasis van te maken.

Er is verder veel te zeggen voor een sterke link met Bergen bij tenminste één dader. Het feit dat men daar de Mercedes van Angelou achterliet suggereert een dergelijke link. De kans is immers zeer groot dat de killer van Angelou bloed op zijn kleding had. Dan pak je in Bergen niet de trein terug naar Brussel, gesteld dat er een trein reed op dat tijdstip. Dan wil je zo snel mogelijk je reis verder zetten en naar huis of een andere veilige plek. Zelfs een kompaan bellen vanuit een telefooncel (gsm's waren er niet) was in zo'n situatie niet evident. Want als die kompaan helemaal uit Brussel moest komen, liep je als dader nog zeker een uur de kans gezien te worden.

Als je dit soort bedenkingen erbij neemt, kan je zeggen dat de bende een uitvalsbasis had in Brussel/Schaarbeek/Elsene en nog een paar straten daarbuiten, en dat een of meer individuele daders een band hadden met Henegouwen. Waarbij me die link eerder in de familiale of privésfeer lijkt dan dat het om werk gaat.

54

(83 replies, posted in Bewijsstukken)

Ik heb geen cijfers, maar het zou ook vandaag 0 kunnen zijn. Hypnose levert als opsporingsmethode niets op. Daar is wetenschappelijke consensus over. Dat is al vele jaren bekend. In de meeste landen wordt het niet gebruikt en in België is recentelijk besloten het af te schaffen. Eindelijk, want het hele bendedossier is erdoor vervuild.

Er is geen bewijs dat hypnose een meer gedetailleerde herinnering oproept. Daarentegen is wel het omgekeerde bewezen: dat hypnose tot slechtere resultaten kan leiden. Getuigen onder hypnose zijn veel bevattelijker voor suggesties. Een ondervrager kan de getuige in een bepaalde richting sturen, als hij dat wil. Maar ook zonder kwaad opzet kan een speurder door de verkeerde vragen een resultaat krijgen dat sterk afwijkt van de werkelijkheid.

Een rechter die wil, kan alle getuigenissen die onder hypnose zijn verkregen naar de prullenbak verwijzen, onder verwijzing naar de wetenschap.

55

(83 replies, posted in Bewijsstukken)

De mantel was van een model dat in die tijd niet ongewoon was. Mijn vader had er een in huis die erop leek en ik herinner me nog mensen die iets gelijkaardigs droegen. Dat waren geen legerjassen, maar gewoon mantels die je in kledingwinkels kocht. Ook vandaag kan je nog zulke vinden.

Dat de knopen voor het dumpen verwijderd zijn om herkenning te voorkomen, is goed mogelijk. Als dat was omdat op de knopen een  insigne of logo stond, dan zou men de knopen echter al voor de hold-ups verwijderd hebben, want in de Delhaize waren meer dan genoeg getuigen die zich zoiets hadden kunnen herinneren. Dat is niet gebeurd. Het was pas nadien. Ik denk dan aan vingerafdrukken. Die zie je heel goed op metalen knopen. Je kan ze wel wegpoetsen, maar dat lukt niet steeds. De knopen afbreken is veiliger en gaat een stuk vlotter.

Als ook de etiketten eraf gingen om herkenning te voorkomen, suggereert dit geen al te gangbaar merk of zelfs een individueel genaaid stuk van een kleermaker. Maar ook dat de daders daar enige kennis over bezaten. In die tijd waren er nog niet zo veel modeketens als vandaag.

Daarnaast kadert dit ook in de opruimmanie van de bende. Ze hadden iemand in hun midden die alles onnodig minutieus versneed. Dat is een gewoonte die iemand vermoedelijk een leven lang vertoont, als het resultaat van een karaktertrek, en naar mijn gevoel niet geweldig veel voorkomt. Maar misschien is er ook een beroep waarin je dat aangeleerd krijgt? Kok bijvoorbeeld? Als ik Jeroen Meus soms bezig zie...

56

(211 replies, posted in 1985)

Dat is een bekende overval. Wel opgelost. Leek in meer opzichten op een overval van de Bende van Nijvel. Twee doden en een zwaargewonde, en zelfs geen enkele buit. Daders gebruikten een riotgun. Zelfs een miljoen tipgeld leverde niks op. Duurde meer dan twee jaar voordat ze de daders op het spoor kwamen. De hoofddader was een "blonde reus", maar die is gepakt: Appie A., een Nederlander met een cocaïneverslaving. Was 24 in 1990, dus waarschijnlijk te jong voor de Bende van Nijvel. Hier is een reportage »  YouTube

Dit was niet "onze" bende, mogen we aannemen, maar het geeft aan dat zulke bloedige hold-ups gepleegd door "gewone" criminelen, hoewel zeldzaam, ook geen volledige uitzondering zijn.

57

(211 replies, posted in 1985)

Merovinger wrote:

Een gegeven waar tot op heden misschien te weinig aandacht aan is geschonken: de Delhaize van Eigenbrakel werd al tweemaal overvallen vóór de bewuste bloedige overval van 27 september 1985. Het zou interessant zijn om te weten wanneer deze twee andere overvallen precies gebeurd zijn, met hoeveel daders ze waren en wat de persoonsbeschrijving van deze daders toen was. Heeft er iemand meer informatie hierover?

Ik heb er niet meer informatie over, maar ik houd het voor zeer waarschijnlijk dat de bende diverse andere feiten heeft gepleegd die niet op het officiële lijstje staan omdat er niet bij werd geschoten en ze dus niet ballistisch gelinkt werden. Er waren in die periode andere hold-ups, ook op warenhuizen, die nooit zijn opgelost.

Dat is ook een van de redenen waarom ik zulke populaire beweringen als "de buit stond niet in verhouding tot het geweld" met een snuif zout neem. Het gold misschien voor afzonderlijke hold-ups, maar de totale buit zou weleens veel groter kunnen zijn geweest als er nog andere feiten waren. En dat er andere feiten waren lijkt me aannemelijk omdat weinig misdadigers beginnen met zulke bloedbaden als die we aan de bende toeschrijven. Van zodra je het gegeven aanvaardt dat de totale buit van de bende groter was dan we nu veronderstellen, wordt ook de piste van niet-politieke, gewelddadige criminelen geloofwaardiger.

58

(36 replies, posted in Hypotheses)

Ik denk dat Zeno gelijk heeft als hij stelt dat er niet veel mensen zijn die zulke daden kunnen plegen, tenzij in extreme gevallen zoals in oorlogssituaties waarbij daders zich verschuilen achter het grote collectief (leger, de natie) en louter bevelen van bovenaf uitvoeren. Maar dat laatste lijkt me hier niet van toepassing. De benderaids dragen eerst en vooral de handtekening van figuren met een nooit verzadigd verlangen om te doden, en voor wie de kick grotendeels in de actie zelf zat.

Er hebben al analisten op dit dossier gezeten en die kwamen met bruikbare profielen. De twee Franse profilers wezen naar psychopaten die zich beschermd wisten door het woonwagenmilieu. Danièle Zucker zocht ze in de horeca. Het een sluit het ander niet uit. Charlie Hedo heeft in zijn boek over het Rattenkwartier een poging gedaan om er namen bij te zoeken. Hij wees naar Claude Dubois, zonder echte bewijzen maar de gedachte was niet verkeerd.

Wat tegen Bouhouche spreekt is de modus operandi. Hij was iemand die berekend te werk ging en zich goed voorbereidde. Bij de feiten die we van hem kennen probeerde hij toeval vanaf het begin uit te sluiten. Hij wilde onder de radar blijven. Een bende die supermarkten overvalt treedt op met open vizier en heeft steeds met de factor toeval te maken. Dat vraagt een ander type dader.

59

(14 replies, posted in Bibliografie)

Billy& wrote:

Net het boek van Ponsaers beeindigd.

Is het boek dan al verschenen? Ik kon het nog nergens vinden...

60

(643 replies, posted in 1983)

ele9 wrote:

Maar misschien waren ze gedrogeerd? (Volgens mij zijn er wel meerdere bendefeiten gerelateerd aan drugsgebruik.)

Dat de bendeleden drugs gebruikten lijkt me zeker niet onwaarschijnlijk, maar ik denk dat als het rijkswachters waren die de inbraak pleegden, zoals weleens gesuggereerd wordt, dan zouden ze de voorbereiding vermoedelijk toch wel enigszins nuchter hebben gedaan. En ze zouden vooral niet gestopt zijn om een fotograaf te bedreigen.

We weten natuurlijk niet of dit incident iets met de bende te maken had, maar als het zo is, kan ik Luk wel bijtreden. Het is niet het gedrag van een militair gedrild commando. Het incident toont verder aan dat, áls dit de bende was, er iemand in hun midden was met een zeer kort lontje. Iets wat past bij de manier waarop de bende bij haar overvallen optrad.

Een vrouw meenemen tijdens een verkenning is onder criminelen niet ongewoon, omdat je met een vrouw in het gezelschap al snel betrouwbaarder overkomt, wist iemand uit het milieu mij eens te vertellen.