Topic: Spijtopanten

Procureur-generaal Christian De Valkeneer heeft de afgelopen twee jaren meermaals gepleit voor de regeling van een wetgeving rond het gebruik van spijtoptanten ten voordele van het Bendeonderzoek. Tot op heden is het gebruik van spijtoptanten niet toegestaan in moordzaken.

In het verleden werd wel al eens door een aantal parlementsleden een poging ondernomen om zulke wetgeving op de agenda te zetten. De PS stak daar toen echter een stokje voor (zie nieuws en nieuws).

Nu de verlenging van de verjaring van het Bendedossier goedgekeurd en in voege is en er opnieuw een golf van terreur door Europa waait, komt ook opnieuw de discussie over het gebruik van spijtoptanten in moord- en/of terreuronderzoeken weer op tafel. Zo stelt Antwerps gemeenteraadslid en advocaat Dirk Rochtus over de spijtoptantenregeling het volgende:

Geval Salah Abdelslam vereist spijtoptantenregeling op maat

Op mondiaal vlak zijn spijtoptanten erg nuttig gebleken om de georganiseerde criminaliteit rake klappen toe te brengen. Waarom dan niet de installatie van een bijzondere spijtoptantenregeling in (her)overweging nemen?

Terrorisme, banditisme en georganiseerde criminaliteit hebben ook in België diepe sporen nagelaten. De jarenlange bommenterreur van de CCC's, de Cellules Communistes Combattantes en vooral de regelrechte moordaanslagen van de Bende van Nijvel hebben de openbare orde tot in zijn grondvesten geschokt en hebben onrust veroorzaakt, vergelijkbaar met die in Duitsland na de RAF-aanslagen. Het valt op dat deze vormen van zware criminaliteit niet - zoals elders - hebben geleid tot een uitgebreid programma van wetgeving op grond waarvan politie en justitie met meer bevoegdheden werden bekleed om de strijd tegen die zware criminaliteit efficiënt en effectief te kunnen voeren.

In het jaar 2001-2002 was men heel dicht bij de invoering van een algemene spijtoptantenregeling. Het liep echter fout toen de PS, onder leiding van Elio Di Rupo, zich plots hevig keerde tegen dergelijke regeling. Het was ook toen, dat toenmalig minister van Justitie Marc Verwilghen het op zijn beurt had over het stimuleren van het doorbreken van de zwijgplicht. Of dat Geert Bourgeois toenmalig minister van Justitie Tony Van Parys (CD&V) interpelleerde: "Ik heb begrip voor de vrees van sommigen voor een verklikkermaatschappij, maar de spijtoptantenregeling is noodzakelijk om bepaalde vormen van criminaliteit aan te pakken”, en besloot dat “geen specifieke maatregelen ter bestrijding van terrorisme worden genomen".

In België is thans het gebruik van spijtoptanten toegelaten voor een aantal specifieke misdrijven. De belangrijkste voorbeelden zijn terug te vinden in de Drugwet en de Hormonenwet. Een gelijkaardige regeling werd tot op heden niet ingeschreven in de huidige terrorismewet.

Door immuniteit of strafvermindering toe te kennen aan één pion in een criminele organisatie kan men immers doorstoten naar de top van die organisatie zonder de veiligheid van undercoveragenten op het spel te zetten.

Bron: www.dirkrochtus.be | 4 december 2015

Re: Spijtopanten

Wie zich wil verdiepen in deze materie, kan de volgende masterproef van een student in rechten aan de Universiteit van Gent doornemen: 'Zijn spijtoptanten nodig bij de strafrechtshandhaving en hoe kunnen ze worden ingepast in de wetgeving?' » lib.ugent.be

3

Re: Spijtopanten

Uit de masterproef haal ik deze twee stukken die interessant zijn voor deze discussie:

Op pagina 95:

3.2.2.2 Aanbeveling Bendecommissie II

199. Ook de parlementaire onderzoekscommissie belast met een onderzoek naar de noodzakelijke aanpassingen van de organisatie en de werking van het politie- en justitiewezen op basis van de moeilijkheden die gerezen zijn bij het onderzoek naar de Bende van Nijvel (de zogenaamde Bendecommissie II) heeft zich uitgesproken voor een wettelijke regeling inzake medewerkers met het gerecht, maar heeft daar onmiddellijk aan toegevoegd dat de medewerker met het gerecht een ultimum remedium dient te zijn, slechts toe te passen waar het onderzoek het gebruik van deze techniek strikt vereist, zonder dat er alternatieven zijn.

Bovendien legt zij de nadruk op de rechten van de verdediging met betrekking tot de betrouwbaarheid van de medewerker met het gerecht, maar anderzijds stelt het verslag ook dat er maatregelen moeten worden genomen om de veiligheid van de medewerker met het gerecht te garanderen. 

Op pagina 100:

213. De Parti Socialiste was steeds van mening dat het gebruik van medewerkers met het gerecht onethisch was, omdat er op die manier een verklikkersmaatschappij tot stand zou komen. Toenmalig minister van justitie Verwilghen, zelf een groot pleitbezorger van de medewerkers met het gerecht, kon niet anders dan zijn conclusies trekken met betrekking tot de wil van de verschillende meerderheidspartijen om resultaat te boeken op het vlak van de medewerkers met het gerecht.

Zelfs toen in oktober 2001 geruchten ontstonden dat een getuige in het onderzoek naar de Bende van Nijvel slechts wilde getuigen op voorwaarde dat er een wettelijke regeling voor medewerkers met het gerecht zou worden ingevoerd, hield de Parti Socialiste het been stijf.

Merovinger wrote:

In het verleden werd wel al eens door een aantal parlementsleden een poging ondernomen om zulke wetgeving op de agenda te zetten. De PS stak daar toen echter een stokje voor.

Al het nieuws over de spijtopanten-discussie kan je hier lezen » Nieuws

"Le monde est dangereux à vivre! Non pas tant à cause de ceux qui font le mal, mais à cause de ceux qui regardent et laissent faire." Volg ons via » Facebook | twitter | YouTube

4

Re: Spijtopanten

De vragen die ik me al vaker heb gesteld:

  1. zou het bende dossier verder staan (ik spreek nog niet van opgelost) als er een regeling voor spijtoptanten was?

  2. als er zich een dergelijke kans al had voorgedaan (e.g. een verdachte zegt lettelijk aan de onderzoekers dat hij volledige verklaringen over de bende wil afleggen in ruil voor immuniteit), zou dit nieuws de politiek dan niet bereikt hebben EN was er dan al lang niet zo'n wet gestemd geweest (zoals de verlenging van de verjaringstermijn)?

  3. indien 2. en indien er inderdaad sprake zou zijn van een politieke (getinte) organisatie die achter de bende schuil ging, hebben deze dan niet bewust zo'n regeling geblokkeerd (omdat ze anders de lul zijn)?

De kip en het ei, maar het speelt al lang door mn hoofd.

Re: Spijtopanten

In de VS sinds 1970, in Nederland sinds 1994, de vraag is wanneer volgt Belgie in het gebruik in het strafrecht van spijtoptanten?

Evident lijkt mij dat de Belgen dan eerst uitgebreid de geschiedenis gaan bestuderen van landen die het al wel gebruiken, want bv in Nederland zijn in de loop der jaren vele (beginners) fouten gemaakt. Maar na ruim 20 jaar staat er iets bij jullie noorderburen dat vrij algemeen geaccepteerd wordt. Met name de bescherming van de spijtoptant is enorm geprofessionaliseerd, ook voor directe familie. Bij zware zaken kan de prater een nieuwe identiteit krijgen en voldoende geld om elders een compleet nieuw leven te starten. Wel nog even de straf uitzitten, want het gaat om strafvermindering tot wel een derde van wat hij anders zou hebben gekregen. 

De laatste grote zaak in Nederland betrof een (assistent) huurmoordenaar. De spijtoptant bekende zelf betrokkenheid bij een paar moorden, maar lapte anderen erbij die nog grotere misdaden hadden gepleegd. Omdat de spijtoptant uiteraard een crimineel is, heeft de advocaat van de tegenpartij meestal voldoende voer om de kroongetuige als onbetrouwbaar te bestempelen. Het is daarom belangrijk dat de spijtoptant alles bekent wat hij op zijn kerfstok heeft. Dat hij zijn verhaal kan staven met hard bewijs. En dus dat het iemand hoger in de criminele pikorde betreft.

In het geval van de Bende van Nijvel zou dat dus kunnen als er duidelijk een verschil zou zijn in het aantal moorden. Als er een killer zou zijn is dit natuurlijk de man die je wil. Als ze allemaal ongeveer evenveel hebben gemoord, en eentje krijgt spijt, zelfs dan zou je je nog een deal kunnen voorstellen, alles voor de waarheid? maar ja waar dat de grens ligt, dat zou Belgie ook eens moeten gaan onderzoeken. Goeie spijtoptanten regeling, verankerd in het strafrecht, nieuwe identiteit, som geld en een levenslange uitkering. Voor je begint, leren van de fouten van andere landen.

6

Re: Spijtopanten

Federaal procureur wil ook terroristen statuut van spijtoptant geven

Federaal procureur Frédéric Van Leeuw pleit in een interview met De Standaard en Het Nieuwsblad om terroristen die spijt hebben de mogelijkheid te bieden zich aan te geven bij de politie in ruil voor informatie. Van Leeuw denkt dat Salah Abdeslam de perfecte spijtoptant had kunnen zijn en misschien zelfs de aanslagen van 13 november in Parijs had kunnen helpen vermijden.

Meer » Nieuws

"Le monde est dangereux à vivre! Non pas tant à cause de ceux qui font le mal, mais à cause de ceux qui regardent et laissent faire." Volg ons via » Facebook | twitter | YouTube

7

Re: Spijtopanten

Een geradicaliseerde gebrainwashte terrorist als spijtoptant? Ik geloof er niet in! Een Europeaan bijvoorbeeld leeft in een Ik-milieu, een Islamiet leeft in een Wij-cultuur. Ze slikken liever hun tong in dan iemand van hun origine te verraden.

8

Re: Spijtopanten

De commissie Justitie bespreekt vandaag het voorstel voor een spijtoptantenregeling. Lees hier het hele artikel » Nieuws

"Le monde est dangereux à vivre! Non pas tant à cause de ceux qui font le mal, mais à cause de ceux qui regardent et laissent faire." Volg ons via » Facebook | twitter | YouTube

Re: Spijtopanten

Het wetsvoorstel dat besproken wordt vind je hier » www.dekamer.be

Re: Spijtopanten

Op 1 maart 2016 stelde Olivier Chastel (MR) de volgende schriftelijk vragen aan minister van Justitie Koen Geens:

Vraag nr. 882 van de heer volksvertegenwoordiger Olivier Chastel van 01 maart 2016 (Fr.) aan de minister van Justitie:

Op 20 februari 2016 lanceerde federaal procureur Frédéric Van Leeuw het idee dat terroristen als spijtoptant met de politie zouden kunnen samenwerken en als informant ingeschakeld zouden kunnen worden. Volgens de federale procureur hebben ze immers heel waardevolle informatie in handen waarmee grootschalige aanslagen verijdeld kunnen worden. De Belgische wetgeving biedt mensen die betrokken waren bij criminele feiten, zoals terroristen, op dit moment geen enkel vooruitzicht op strafverlichting in ruil voor informatie, waardoor de veiligheidsdiensten naast cruciale informatie grijpen.

  1. Wat vindt u van het voorstel van de federale procureur? Bent u dit voorstel genegen?

  2. Zou er een getuigenbeschermingsprogramma voor terroristen kunnen worden opgezet?

  3. Kan men inschatten vanaf welke fase in het deradicaliseringsproces een terrorist als spijtoptant kan worden beschouwd?

Op 27.04.2016 gaf Koen Geens hierop het volgende antwoord:

Antwoord van de minister van Justitie van 27 april 2016, op de vraag nr. 882 van de heer volksvertegenwoordiger Olivier Chastel van 01 maart 2016 (Fr.):

1. Het voorstel om een evenwichtige spijtoptantenregeling in het recht in te voeren kan worden nagestreefd. Niet enkel de federale procureur, maar ook de speurders in het onderzoek naar de bende van Nijvel zijn vragende partij. Hierbij wordt gewezen op de subsidiariteit van een dergelijke regeling. In bepaalde onderzoeken, waarin alle andere onderzoeksmethoden zijn uitgeput, kan een pentiti-regeling mogelijkerwijs een oplossing bieden. De heer Raf Terwingen heeft in dit verband recent een wetsvoorstel ingediend dat binnenkort in de Kamercommissie voor de Justitie zal worden besproken.

2. en 3. Hierover kan momenteel onmogelijk uitspraak worden gedaan. De in het wetsvoorstel voorgestelde pentiti-regeling beoogt alle vormen van zware criminaliteit, waaronder desgevallend ook terrorismedossiers. Het inhoudelijke debat zal hierover ten gronde moeten worden gevoerd.